اسمارت لايسنس سيسكو (Cisco Smart Licensing) چيست؟

همانطور كه مي دانيد كمپاني سيسكو همواره در حوزه توليد تجهيزات شبكه پيشرو بوده و امروزه محصولات اين شركت در ديتاسنترهاي كل دنيا سهم زيادي دارند. تغييراتي هست كه شركت سيسكو در روش فعال‌سازي لايسنس محصولات موجود و جديد خود اجبار كرده است و ما قرار است در اين مقاله در رابطه با يكي از اين لايسنس ها صحبت كنيم.

 لايسنس PAK سيسكو چيست؟

سيسكو سال‌ها جهت فعال‌سازي لايسنس سيستم عامل­‌ها، نرم افزارها و حتي قابليت‌هايي كه روي سخت‌افزارهاي شبكه‌اي خود داشت از كليد فعال‌سازي محصول يا Product Activation Keys يا همان PAKها استفاده مي­ كرد. اين فرآيند به طور كلي دست و پا گير بود و باعث انجام مراحل بيشتري در طي فرآيند تامين و نصب براي مشتريان مي‌شد.

در روش PAK، كه از اين به بعد در اين مقاله به روش كلاسيك لايسنس سيسكو نيز از آن نام خواهيم برد، يك فايل PDF يا يك برگه كاغذي حاوي يك Key كه شامل حروف و اعداد بود همانند تصوير زير، به مشتريان تحويل مي­‌گرديد و جهت فعال‌سازي فرد تحويل گيرنده PAK مي بايست با اطلاعات كاربري خود در سايت سيسكو، بخش فعال‌سازي لايسنس وارد مي­‌شد و پس از وارد كردن كليد و شماره سريال تجهيز و نرم‌افزار، فايل لايسنس را دريافت و بر روي تجهيز يا نرم‌افزار فعال مي­‌كرد.

در اين روش در صورتي كه فرد فعال‌كننده لايسنس از آن سازمان مي رفت، مشكلات زيادي براي سازمان پيش مي‌آمد. سيسكو جهت جلوگيري از اين مشكلات، فرآيند­هاي امنيتي بيشتر مانند شماره PIN را در لايسنس PAK اضافه كرد، اما يك رويكرد جامع‌تر مورد نياز بود.

معايب لايسنس PAK سيسكو:

ـ لايسنس به يك سازمان مشخص اختصاص پيدا نمي­‌كرد و مبتني بر تجهيز بود.

ـ لايسنس‌ها قابل انتقال نبودند و اگر يك سازمان تصميم به فروش تجهيزات قديمي خود مي‌­گرفت، امكان انتقال وجود نداشت.

ـ در سازمان‌هاي بزرگ معمولا اطلاعات مربوط به PAK براي يك شخص ارسال مي‌­شد در حالي كه تجهيزات توسط نفر ديگري نصب و راه‌اندازي مي‌گرديد.

ـ مشخص نبود كه كدام اكانت سيسكو براي فعال‌سازي كدام لايسنس استفاده شده است و واقعا چه مقدار از لايسنس‌هاي تهيه شده فعلي در حال استفاده است.

ـ اگر فرد فعال‌كننده لايسنس از آن سازمان مي رفت، مشكلات زيادي براي سازمان پيش مي‌آمد.

سيسكو جهت جلوگيري از اين مشكلات، فرآيند­هاي امنيتي بيشتر مانند شماره PIN را در لايسنس PAK اضافه كرد، اما يك رويكرد جامع‌تر مورد نياز بود.

اسمارت لايسنس سيسكو چيست؟

در سال 2018 سيسكو فرآيند تامين و تداركات لايسنس خود را با معرفي مدل اسمارت لايسنس سيسكو (Cisco Smart Licensing) بروز رساني كرد، اما به تازگي با معرفي سري جديد IOS-XE با نام Fuji-16.9 خاصيت Smart License دوباره بر سر زبان‌ها افتاد. و دليل آن اجباري بودن استفاده از اين ويژگي در اين سري و سري‌هاي آتي سيستم عامل‌هاي XE شركت سيسكو مي‌باشد.

در واقع اين ابزار را مي‌توان مانند يك سيستم مديريت كننده لايسنس در IOS-XE دانست كه وظيفه آن مديريت لايسنس‌ها و اعطاي سطح دسترسي ويژگي‌هاي همراه آن لايسنس به دستگاه مورد نظر است. اين ويژگي هر لايسنسي را قبل از اعمال شدن در دستگاه پالايش كرده و صحت و سقم آن را با سيسكو چك مي‌كند. فقط در صورت سلامت بودن آن از هر نظر، لايسنس را بر روي دستگاه اعمال خواهد كرد.

پس مي توان گفت، اسمارت لايسنس سيسكو باعث ساده‌تر شدن فرآيندهاي سفارش‌گذاري، استقرار و مديريت لايسنس‌ها مي‌شود. اين لايسنس يك مدل منعطف فعال‌سازي لايسنس‌هاي سيسكو است كه فعال‌سازي و مديريت لايسنس‌ها را در سازمان شما ساده‌تر و ساختارمند‌تر مي‌كند.

سه قسمت اصلي اسمارت لايسنس سيسكو (Cisco Smart Licensing) شامل:

ـ اسمارت اكانت سيسكو (Cisco Smart Account)

ـ لايسنس اسمارت سيسكو (Cisco Smart License)

ـ سيستم مديريت نرم‌افزارهاي اسمارت سيسكو (Cisco Smart Software Manager – CSSM)

انواع سيسكو اسمارت لايسنس:

تمامي تجهيزات سيسكو به لايسنس احتياج دارند و اين لايسنس ها در دو نوع ارائه مي شوند:

ـ لايسنس اسمارت  آنلاين : اين لايسنس ها بعد از مدت مشخصي منقضي ميشوند مانند: يك ساله ، سه ساله ، پنج ساله و هفت ساله.

ـ لايسنس اسمارت آفلاين: اين لايسنس ها بصورت يك كد برروي دستگاه اعمال شده و نيازي به ارتباط دوره اي با سرورهاي سيسكو ندارند.

• لايسنس اسمارت PLR: بوسيله اين لايسنس تمامي قابليت هاي موجود و بصورت فول و دائمي روي دستگاه فعال مي شود. اين روش فعلا براي كليه محصولات وجود ندارد و تعدادي از آنها از قبيل سيسكو ISE، سيسكو FMC، سوئيچ هاي سيسكو سري 9300، سوئيچ هاي نكسوس سري 9000 سيسكو و برخي محصولات ديگر از اين روش پشتيباني مي كنند.
• لايسنس اسمارت SLR: اين مدل از كه به آنها node-locked license گفته مي شود، قابليت هاي مشخص موجود برروي دستگاه را فعال مي كند.

اسمارت اكانت سيسكو چيست؟

اسمارت اكانت سيسكو جهت سازماندهي دارايي هاي نرم افزاري شما و به صورت متمركز مورد استفاده قرار ميگيرد و يك راهكار ساده جهت استفاده متمركز و سازمان يافته جهت مديريت لايسنسهاي سيسكو ارائه مي دهد و به مانند يك انبار هوشمند مركزي جهت دارايي هاي نرم افزاري مي باشد. اين اكانت مزاياي ديگري از قبيل پر كردن شكاف اطلاعاتي ميان واحد تامين و عمليات، استخر (Pool) اتوماتيك و منعطف لايسنس و در دسترس بودن كليه اطلاعات در يك نماي متمركز دارد. اين اسمارت اكانت ها به دو دسته تقسيم مي شوند:

ـ Customer Smart Account:

اين اكانت مستقيما توسط مشتري مديريت مي‌گردد و لايسنس‌هاي مشتري در اين اكانت ذخيره مي‌شود. اين نوع از اكانت در حال حاضر به شركت هاي داخل ايران ارائه نمي شود.

ـ Partner Holding Account:

اكانتي است كه توزيع‌كنندگان سيسكو مي‌توانند لايسنس مشتريان را در آن نگهداري و مديريت كنند. در شرايط كنوني كشور كه بنا به برخي محدوديت سيسكو از ارائه اكانت مشتري بصورت مستقيم خودداري مي كند.

پلتفرم مديريت اسمارت لايسنس CSSM چيست؟

بوسيله اين وب سايت مديران شبكه مي توانيد تمامي لايسنس هاي خود را مديريت كرده و اقداماتي از قبيل ساختن و مديريت اكانت هاي مجازي (تركيب هاي متفاوت لايسنس ها و محصولات )، انتقال لايسنس ها بين اكانت هاي مجازي، انتقال، پاك كردن و نمايش محصولات، تهيه گزارش از اكانت هاي مجازي و مديريت ايميل هاي اطلاع رساني را براحتي در يك پورتال انجام دهيد.

پس جهت مديريت اسمارت لايسنس‌ها از ابزار Cisco Smart Software Manager – CSSM (به صورت ابري يا On-Prem) استفاده مي‌شود و پيش نياز استفاده از ابزار CSSM داشتن يك اسمارت اكانت سيسكو است.

چهار روش استفاده از Smart Licensing:

1ـ Direct cloud access:

در اين روش دستگاه مورد نظر به طور مستقيم به اينترنت را دسترسي دارد و با كلود سيسكو ارتباط برقرار كرده و اطلاعات لايسنس را رد و بدل مي كند. اين روش نيازمند دسترسي تمامي دستگاه ها از طريق اينترنت دارد كه در مواردي از لحاظ امنيتي توصيه نمي شود.

2ـ Proxy through:

در اين روش كه نسبت به روش بالا امن تر است، ارتباط دستگاه ها با لاينس سرويس سيسكو از طريق يك سرور HTTPs proxy برقرار مي شود. اين سرور پراكسي مي‌تواند Smart Call Home Transport Gateway و يا سروري مثل Apache باشد.

3ـ Cisco Satellite:

شركت سيسكو نرم‌افزاري رايگان تحت عنوان Cisco Satellite توليد نموده كه مبناي آن مديريت هرچه بهتر پروسه Smart Licensing است. در اين صورت دستگاه مورد نظر براي انجام پروسه Smart Licensing با اين نرم‌افزار ارتباط برقرار كرده و اين نرم‌افزار به طور واسط اطلاعات بين دستگاه و كلود سيسكو را رد و بدل مي‌نمايد.

4ـ Offline:

همانطور كه از اسم اين روش پيداست، به صورت آفلاين و بدون نياز به برقراري ارتباط دستگاه با كلود سيسكو انجام مي‌شود. اما براي دسترسي به اين روش نيازمند فعال سازي ويژگي SLR يا Specific License Reservation بر روي Smart Account خود هستيد.

روش آن ايميل و درخواست مستقيم از پشتيباني شركت سيسكو است كه در اين پروسه بايستي اولا شما توسط شركت سيسكو احراز هويت شده و دوما دليل كافي براي استفاده نكردن از سه روش پيشين در خصوص پياده‌سازي Smart Licensing داشته باشيد كه باز هم عملا اين روش براي كاربران ايراني به دليل وجود احراز هويت توسط شركت سيسكو غيرقابل استفاده مي‌باشد.

نحوه دريافت اسمارت اكانت سيسكو:

براي ساختن اسمارت اكانت سيسكو بايد با اكانت شخصي كه با ايميل سازماني ايجاد شده است وارد سايت سيسكو و مسير https://id.cisco.com/signin/register شويد و در پايين صفحه گزينه New account را انتخاب كنيد.

با توجه به اينكه اسمارت اكانت مربوط به سازمان است، سيسكو در اين مورد ممكن است با سازمان يا شركت ارتباط برقرار كند و اطلاعات بيشتري جهت اطمينان از وجود شركت يا سازمان درخواست كند. بنابراين ممكن است اين فرآيند زمانبر شود. بعد از ايجاد موفقيت آميز يك اسمارت اكانت سيسكو، شما مي توانيد به مديريت و سازماندهي آن اسمارت اكانت بپردازيد.

در صورتي كه اسمارت اكانت سيسكو سازمان قبلا ايجاد شده باشد، شما پيغام خطا دريافت مي­‌كنيد. در اين حالت شما بايد درخواست دسترسي به اسمارت اكانت موجود را از طريق گزينه Request Access to an Existing Smart Account بدهيد.

نكته: لازم به ذكر است طي مراحل فوق مي بايستي از IP غير از ايران استفاده كنيد؛ چرا كه در صورت شناسايي سايت سيسكو به عنوان IP ايراني دسترسي شما مسدود خواهد شد.

نحوه فعال كردن اسمارت لايسنس ها:

هنگام رجيستر شدن موفق، دستگاه يك تاييديه دريافت مي كند كه برروي آن ذخيره و در ارتباطات بعدي با سيسكو استفاده ميشود. بصورت دوره هر 30 روز فرآيند Smart Licensing اتفاق افتاده و اين گواهي تمديد مي گردد. اگر محصول يا پلتفرمي كه از اسمارت لايسنس سيسكو استفاده مي‌كند در بازه زماني 30 روزه نتواند با Smart Software Manager شركت سيسكو  ارتباط برقرار كند، اعلام خطري جهت آگاه‌سازي ارسال خواهد شد.

پس از 90 روز در صورت عدم برقراري ارتباط، لايسنس متصل شده به آن پلتفرم يا تجهيز آزاد خواهد شد اما همچنان محصول يا پلتفرم به عملكرد طبيعي خود ادامه مي‌دهد. در اين زمان محصول يا پلتفرم در وضعيت Authorization Expired قرار دارد. اين وضعيت مي‌تواند تا زمان باطل شدن گواهي ديجيتال محصول يا پلتفرم ادامه پيدا  كند، كه در حدود يك سال خواهد بود. پس از اين بازه زماني محصول به حالت Evaluation بازگشته و محدوديت‌هاي لايسنس‌هاي Evaluation به آن اعمال خواهد شد.

براي فعالسازي اسمارت لايسنس بر روي روتر و سوئيچ سيسكو مي توان از طريق محيط CLI و يا براي تجهيزاتي مانند سيسكو Stealthwatch، نرم افزار امنيتي سيسكو ISE، سيسكو FDM، سرويس مديريت جامع فايروال سيسكو FMC و سرويس مديريت جامع تماس ها و ارتباطات سيسكو CUCM مي توان از رابط كاربري و گرافيكي آنها استفاده كرد.

مراحل زير براي فعالسازي هر دستگاه بايد به ترتيب انجام شوند:

• مر حله اول: فعالسازي اسمارت لايسنس محصول
• مرحله دوم: اخذ Registration Token ID از پرتال مديريت اسمارت لايسنس CSSM يا سرور ستلايت CSSM On-Premise
• مرحله سوم: اعمال Registration Token ID بر روي محصول از طريق CLI يا GUI
• مرحله چهارم: محصول از لايسنس اسمارت مدنظر استفاده و گزارش استفاده خود را به
• اسمارت اكانت سيسكو CSSM انتقال ميدهد و وضعيت اسمارت لايسنس محصول در حالت
• In-Compliance يا Out-of-Compliance قرار ميگيرد.

وضعيت هاي اسمارت لايسنس محصولات هنگام فعالسازي:

وضعيت هر محصول پس از رجيستر شدن در اسمارت اكانت و اخذ لايسنس اسمارت به يكي از حالت هاي ذيل تغيير مي كند:

• Enabled: فعال است
• Waiting: نمايانگر برقراري ارتباط دستگاه و سيسكو و رجيستر شدن موفق مي باشد.
• Authorized: نمايانگر برقراري ارتباط دستگاه و سيسكو و اعمال درخواست براي دريافت لايسنس مي باشد.
• Out-Of-Compliance: به معني نياز به خريد يك يا چند لايسنس مي باشد.
• Eval-Period: به معني استفاده از لايسنس آزمايشي مي باشد و درصورت خريداري نكردن لايسنس منقضي مي گردد.
• Grace Period: بيانگر قطع ارتباط با Cisco License Manager ئيباشد.
• Disabled: غيرفعال
• Invalid: بيانگر مغايرت entitlement tag با ديتابيس سيسكو مي باشد.

منبع : اسمارت لايسنس سيسكو (Cisco Smart Licensing) چيست